Embedded Files
Ochotnicza Straż Pożarna w Sowinie – organizacja społeczna, powołana do życia w 1911 roku. Jest zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Jednostka działa w powiecie jasielskim w gminie Kołaczyce.
Założyciele:Michał Kopeć – wójt gminy SowinaWojciech Rozpara – kierownik szkoły i prezes Kółka RolniczegoStanisław Jachym – pierwszy komendant-naczelnikMichał NowakJózef LechwarJózef StasiowskiJan FrączekWładysław KopećMaciej KopećMichał Jurkowski
Pierwszym Prezesem OSP był prezes Kółka Rolniczego – Wojciech Rozpara
Historia OSP w regioniePolskie pożarnictwo liczy ponad 630 lat. Już w 1374 roku Rada Miejska Krakowa wprowadziła przepisy zwane „porządkami ogniowymi”, które określały nakazy przestrzegania bezpieczeństwa ogniowego wraz z czynnościami ratowniczymi dla mieszkańców. Akcją gaśniczą kierował burmistrz, a potem gdy powstały „drużyny ogniowe”, akcją kierował „rotmistrz”. a strażaków nazywano „szprycmajstrami”. Rozwój ochotniczych straży przypada na I i II połowę XIX wieku. W Warszawie straż powstała w 1836 roku, w Bieczu 1857 roku. W 1867 roku w Jaśle, Gorlicach i Sanoku w 1872 roku. W Kołaczycach w 1885 r., Dębowcu – w 1887 r., Warzycach – w 1899 r., Sieklówce – w 1900 r., Lublicy – w 1902 r., Bieździedzy – w 1905 r. Natomiast w Sowinie i Nawsiu Kołaczyckim w 1911 roku. Powstawanie straży pożarnych („ogniowych”) wynikało z konieczności losowych. Ówczesne budownictwo wiejskie, to drewniane, zatem łatwopalne domy i obejścia gospodarskie. W 1875 roku we Lwowie powołano „Krajowy Związek OSP – Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim” – do koordynowania działalności jednostek strażackich. W 1890 roku powstał w Jaśle oraz okolicznych miastach – Związek Okręgowy[2]
OSP w SowinieNa mocy ustawy o policji ogniowej z 1891 roku i Regulaminu Ogniowego dla miasta Kołaczyc w 1911 powstała „drużyna ogniowa”, tzw. „Wiejskie Pogotowie Ogniowe” w składzie 12-członków, tzw. „fajermanów”, która została przeszkolona przez Karola Żmudzkiego z Kołaczyc. Drużyna została zarejestrowana w „Zwierzchności Gminnej w Sowinie” jako stowarzyszenie „Ochotnicza Straż Pożarna przy Kółku Rolniczym w Sowinie”. Wójt gminy, Michał Kopeć wraz z innymi zaopatrzyli straż w bardzo prosty sprzęt strażacki: wiaderka drewniane wykonane przez miejscowych rzemieślników, bosaki (osęki), drabinę dachową i sikawki ręczne drewniane (jedna jest w Izbie Muzealnej w Kołaczycach). W latach 1912-1914 straż uczestniczyła w pożarach w Sowinie, Bieździedzy oraz Januszkowicach (przysiółek „Kopaliny”). Jednak aż do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku nie rozwinęła szerzej działalności z wyjątkiem ćwiczeń na placu przyszkolnym i szkoleń teoretycznych. W 1914 roku prawie wszyscy strażacy powołani zostali do armii austriackiej i poszli na front. Niektórzy z wojny nie wrócili (Jan Liszka, Stanisław Nowak). Jan Jachym był w niewoli w Rosji, powrócił w 1920 roku. W 1921 roku Wojciech Rozpara, Michał Kopeć i Jan Jachym oraz młody wówczas strażak Adolf Jachym – reaktywowali straż. Do straży wstąpiło wówczas 12-u członków. Na pierwszym zebraniu uchwalono statut i wybrano Zarząd OSP. Komendantem został wspomniany Jan Jachym, a sekretarzem Wojciech Rozpara. Mieszkańcy wsi zbudowali Dom Ludowy a obok niego szopę-remizę strażacką a Zwierzchność Gminna przy pomocy „zbiórki wiejskiej” zakupiła sikawkę czterokołową – Sanocka sikawka nr 23 produkowana przez Fabrykę „Sonowag” w Sanoku. Poza tym zakupiono kilkanaście mundurów, czapki rogatywki, pasy „z zatrzaśnikiem” i toporki. W następnych latach straż została przeszkolona wraz z otrzymaniem świadectw ukończenia 3-dniowego kursu. W okresie międzywojennym naczelnik Adolf Jachym był przeszkolony na kursie I stopnia w 1934 roku w Brzostku i II stopnia w 1935 roku w Jaśle. Przed wybuchem II wojny światowej 8-osobowa drużyna była przeszkolona w zakresie ochrony przeciwgazowej i przed nalotem samolotów (szkolił komendant „Strzelca” w Kołaczycach – Jan Młodecki). W 1939 roku kilkunastu strażaków zmobilizowano do Wojska Polskiego. W czasie okupacji straż była czynna (liczyła ponad 40 osób przymusowo wcielonych), jako „Przymusowa Straż Pożarna”. Oprócz normalnych zadań strażacy pełnili warty nocne, pracowali przy odśnieżaniu i remoncie drogi Sowina-Bieździedza. Podczas wysiedlenia w 1944 roku Adolf Jachym część sprzętu gaśniczego ukrył w swoim gospodarstwie, w tym sikawkę, która potem służyła strażakom aż do otrzymania w 1955 roku motopompy M-200, tzw. „Leopoldki”.
Akcje gaśnicze i inneNa przestrzeni dziejów strażacy w Sowinie oprócz swojego powołania czynnie uczestniczyli w życiu społecznym wsi i brali udział we wszystkich wiejskich przedsięwzięciach:
1911-1912 – budowa szopy-remizy i zakup „Sanockiej sikawki nr 23"1914 – udział w gaszeniu pożarów w Bieździedzy i w Januszkowicach (przysiółek „Kopaliny”)1914 - udział kilku członków OSP na frontach I wojny światowej w Legionach Piłsudskiego i w Armii Hallera: J. Grzebieniowski, Wł. Jachym, M. Jałowiecki, J. Kopeć, S. Lejkowski, S. Liszka, Stefan Liszka, J. Przywara, A. Stasiowski, M. Stasiowski, Fr. Szafraniec, M. Wilisowski, Fr. Zapór; na wojnie zginęli: P. Liszka, S. Nowak1920 - udział członków OSP w bitwie pod Warszawą: Stanisław Jachym, Wojciech Kutyna, Wł. Lechwar, Jan Lejkowski, Jan Liszka, s. Stanisława, Andrzej Żmuda1939–1940 - udział członków OSP działaniach wojennych1950 – służba wybranych strażaków w „Oddziale Kosynierów z Bieździedzy”1951 – Zawody w Jaśle (V miejsce na 10 drużyn)1954 – straż otrzymuje motopompę „M-200"1956 – I Powiatowe Zawody (I miejsce w grupie)1960-1970 – 45 razy straż bierze udział w różnych akcjach (pożary, powodzie)1964 – OSP w jednostkach typu „Km” (zaszeregowanie do typu „Km” dotyczy jednostek posiadających w dyspozycji: motopompę, wóz strażacki konny z możliwością doczepienia do traktora) przeszkolenie 18 strażaków (kurs I stopnia)1967 – elektryfikacja wsi – pomoc w stawiania słupów trakcji elektrycznej1973-1975 – budowa kościoła filialnego (współudział)1975-1985 – budowa szkoły (współudział)1986-1993 – budowa remizy i Domu Strażaka1990-1995 – budowa sieci gazowniczej (współudział)1995 – III miejsce w zawodach sportowo-pożarniczych w Kołaczycach2000 – przyjęcie samochodu gaśniczego – „UAZ” z OSP w Bieździedzy2005 - rejestracja „Stowarzyszenia OSP w Sowinie”2005 – zakup samochodu gaśniczego – Ford Transit 350M2006 – (30 kwietnia) ufundowanie przez sponsorów sztandaru dla OSP2011 - (21 sierpnia) obchody 100-lecia istnienia OSP
Władze OSP (wybór)
1929 Zarząd: Jakub Kopeć-wójt gminy, prezes OSP; Adolf Jachym-komendant OSP; Wojciech Rozpara-sekretarz i skarbnikKomisja rewizyjna: Józef Lechwar, Tomasz Stasiowski, Władysław Żygłowicz
1969Zarząd: Antoni Frączek-prezes, Stanisław Kopeć-zca prezesa, Stafan Lejkowski-naczelnik, Jan Jurkowski-sekretarz, Czesław Stasiowski-skarbnik, Tadeusz Lejkowski-gospodarzKomisja rewizyjna: Stefan Nowak, Leon Stasiowski, Stanisław Grzebieniowski
1993Zarząd: Władysław Skibiński-prezes, Stefan Lejkowski-naczelnik, Czesław Stasiowski, Jan Lejkowski, Stanisław Grzebieniowski-kierowcaKomisja rewizyjna: Tadeusz Kopeć, Wiesław Lechwar, Jan Palar
2001Zarząd: Władysław Skibiński-Prezes, Wiesław Stasiowski-naczelnik, Tadeusz Stasiowski, Czesław Stasiowski, Jan Smalara, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Wiesław Lechwar, Tadeusz Kopeć, Jan Palar
2006Zarząd: Zbigniew Szczerba-prezes, Jan Liszka-wiceprezes, Wiesław Stasiowski-naczenik, Stanisław Rogaczewski-sekretarz, Szczepan Lejkowski, Tadeusz Stasiowski, Wincenty Skwarek, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Tadeusz Kopeć, Wiesław Lechwar, Józef Stec
2016Zarząd: Zbigniew Szczerba-prezes, Edward Perełka-wiceprezes, Marek Stasiowski-naczenik, Stanisław Rogaczewski-sekretarz, Kazimierz Szynal, Tadeusz Stasiowski, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Wiesław Lechwar, Jan Kutyna, Edward Jachym
2021Zarząd: Aleksander Chwedeńczuk-prezes, Adam Wilisowski-wiceprezes, Tomasz Fijołek-naczenik, Tomasz Stasiowski-sekretarz, Tadeusz Stasiowski-skarbnik, Piotr Lejkowski-gospodarzKomisja rewizyjna: Jan Kutyna, Ewelina Mroczkowska, Wiesław Lechwar
BibliografiaCzesław Leosz, Straże Pożarne w Regionie Jasielskim, Tuchów 1996Czesław Leosz, OSP w Sowinie (w zarysie historycznym), Tuchów 2006„Strażak”, nr 18, 1956Józef Szaflik, Dzieje OSP, Warszawa 2001 (wyd. II)„Statut Związku OSP RP”, Warszawa 2004„Statut OSP w Sowinie”, Rzeszów 2005 "Wikipiedia", https://pl.wikipedia.org/wiki/Ochotnicza_Straż_Pożarna_w_Sowinie
Założyciele:Michał Kopeć – wójt gminy SowinaWojciech Rozpara – kierownik szkoły i prezes Kółka RolniczegoStanisław Jachym – pierwszy komendant-naczelnikMichał NowakJózef LechwarJózef StasiowskiJan FrączekWładysław KopećMaciej KopećMichał Jurkowski
Pierwszym Prezesem OSP był prezes Kółka Rolniczego – Wojciech Rozpara
Historia OSP w regioniePolskie pożarnictwo liczy ponad 630 lat. Już w 1374 roku Rada Miejska Krakowa wprowadziła przepisy zwane „porządkami ogniowymi”, które określały nakazy przestrzegania bezpieczeństwa ogniowego wraz z czynnościami ratowniczymi dla mieszkańców. Akcją gaśniczą kierował burmistrz, a potem gdy powstały „drużyny ogniowe”, akcją kierował „rotmistrz”. a strażaków nazywano „szprycmajstrami”. Rozwój ochotniczych straży przypada na I i II połowę XIX wieku. W Warszawie straż powstała w 1836 roku, w Bieczu 1857 roku. W 1867 roku w Jaśle, Gorlicach i Sanoku w 1872 roku. W Kołaczycach w 1885 r., Dębowcu – w 1887 r., Warzycach – w 1899 r., Sieklówce – w 1900 r., Lublicy – w 1902 r., Bieździedzy – w 1905 r. Natomiast w Sowinie i Nawsiu Kołaczyckim w 1911 roku. Powstawanie straży pożarnych („ogniowych”) wynikało z konieczności losowych. Ówczesne budownictwo wiejskie, to drewniane, zatem łatwopalne domy i obejścia gospodarskie. W 1875 roku we Lwowie powołano „Krajowy Związek OSP – Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim” – do koordynowania działalności jednostek strażackich. W 1890 roku powstał w Jaśle oraz okolicznych miastach – Związek Okręgowy[2]
OSP w SowinieNa mocy ustawy o policji ogniowej z 1891 roku i Regulaminu Ogniowego dla miasta Kołaczyc w 1911 powstała „drużyna ogniowa”, tzw. „Wiejskie Pogotowie Ogniowe” w składzie 12-członków, tzw. „fajermanów”, która została przeszkolona przez Karola Żmudzkiego z Kołaczyc. Drużyna została zarejestrowana w „Zwierzchności Gminnej w Sowinie” jako stowarzyszenie „Ochotnicza Straż Pożarna przy Kółku Rolniczym w Sowinie”. Wójt gminy, Michał Kopeć wraz z innymi zaopatrzyli straż w bardzo prosty sprzęt strażacki: wiaderka drewniane wykonane przez miejscowych rzemieślników, bosaki (osęki), drabinę dachową i sikawki ręczne drewniane (jedna jest w Izbie Muzealnej w Kołaczycach). W latach 1912-1914 straż uczestniczyła w pożarach w Sowinie, Bieździedzy oraz Januszkowicach (przysiółek „Kopaliny”). Jednak aż do wybuchu I wojny światowej w 1914 roku nie rozwinęła szerzej działalności z wyjątkiem ćwiczeń na placu przyszkolnym i szkoleń teoretycznych. W 1914 roku prawie wszyscy strażacy powołani zostali do armii austriackiej i poszli na front. Niektórzy z wojny nie wrócili (Jan Liszka, Stanisław Nowak). Jan Jachym był w niewoli w Rosji, powrócił w 1920 roku. W 1921 roku Wojciech Rozpara, Michał Kopeć i Jan Jachym oraz młody wówczas strażak Adolf Jachym – reaktywowali straż. Do straży wstąpiło wówczas 12-u członków. Na pierwszym zebraniu uchwalono statut i wybrano Zarząd OSP. Komendantem został wspomniany Jan Jachym, a sekretarzem Wojciech Rozpara. Mieszkańcy wsi zbudowali Dom Ludowy a obok niego szopę-remizę strażacką a Zwierzchność Gminna przy pomocy „zbiórki wiejskiej” zakupiła sikawkę czterokołową – Sanocka sikawka nr 23 produkowana przez Fabrykę „Sonowag” w Sanoku. Poza tym zakupiono kilkanaście mundurów, czapki rogatywki, pasy „z zatrzaśnikiem” i toporki. W następnych latach straż została przeszkolona wraz z otrzymaniem świadectw ukończenia 3-dniowego kursu. W okresie międzywojennym naczelnik Adolf Jachym był przeszkolony na kursie I stopnia w 1934 roku w Brzostku i II stopnia w 1935 roku w Jaśle. Przed wybuchem II wojny światowej 8-osobowa drużyna była przeszkolona w zakresie ochrony przeciwgazowej i przed nalotem samolotów (szkolił komendant „Strzelca” w Kołaczycach – Jan Młodecki). W 1939 roku kilkunastu strażaków zmobilizowano do Wojska Polskiego. W czasie okupacji straż była czynna (liczyła ponad 40 osób przymusowo wcielonych), jako „Przymusowa Straż Pożarna”. Oprócz normalnych zadań strażacy pełnili warty nocne, pracowali przy odśnieżaniu i remoncie drogi Sowina-Bieździedza. Podczas wysiedlenia w 1944 roku Adolf Jachym część sprzętu gaśniczego ukrył w swoim gospodarstwie, w tym sikawkę, która potem służyła strażakom aż do otrzymania w 1955 roku motopompy M-200, tzw. „Leopoldki”.
Akcje gaśnicze i inneNa przestrzeni dziejów strażacy w Sowinie oprócz swojego powołania czynnie uczestniczyli w życiu społecznym wsi i brali udział we wszystkich wiejskich przedsięwzięciach:
1911-1912 – budowa szopy-remizy i zakup „Sanockiej sikawki nr 23"1914 – udział w gaszeniu pożarów w Bieździedzy i w Januszkowicach (przysiółek „Kopaliny”)1914 - udział kilku członków OSP na frontach I wojny światowej w Legionach Piłsudskiego i w Armii Hallera: J. Grzebieniowski, Wł. Jachym, M. Jałowiecki, J. Kopeć, S. Lejkowski, S. Liszka, Stefan Liszka, J. Przywara, A. Stasiowski, M. Stasiowski, Fr. Szafraniec, M. Wilisowski, Fr. Zapór; na wojnie zginęli: P. Liszka, S. Nowak1920 - udział członków OSP w bitwie pod Warszawą: Stanisław Jachym, Wojciech Kutyna, Wł. Lechwar, Jan Lejkowski, Jan Liszka, s. Stanisława, Andrzej Żmuda1939–1940 - udział członków OSP działaniach wojennych1950 – służba wybranych strażaków w „Oddziale Kosynierów z Bieździedzy”1951 – Zawody w Jaśle (V miejsce na 10 drużyn)1954 – straż otrzymuje motopompę „M-200"1956 – I Powiatowe Zawody (I miejsce w grupie)1960-1970 – 45 razy straż bierze udział w różnych akcjach (pożary, powodzie)1964 – OSP w jednostkach typu „Km” (zaszeregowanie do typu „Km” dotyczy jednostek posiadających w dyspozycji: motopompę, wóz strażacki konny z możliwością doczepienia do traktora) przeszkolenie 18 strażaków (kurs I stopnia)1967 – elektryfikacja wsi – pomoc w stawiania słupów trakcji elektrycznej1973-1975 – budowa kościoła filialnego (współudział)1975-1985 – budowa szkoły (współudział)1986-1993 – budowa remizy i Domu Strażaka1990-1995 – budowa sieci gazowniczej (współudział)1995 – III miejsce w zawodach sportowo-pożarniczych w Kołaczycach2000 – przyjęcie samochodu gaśniczego – „UAZ” z OSP w Bieździedzy2005 - rejestracja „Stowarzyszenia OSP w Sowinie”2005 – zakup samochodu gaśniczego – Ford Transit 350M2006 – (30 kwietnia) ufundowanie przez sponsorów sztandaru dla OSP2011 - (21 sierpnia) obchody 100-lecia istnienia OSP
Władze OSP (wybór)
1929 Zarząd: Jakub Kopeć-wójt gminy, prezes OSP; Adolf Jachym-komendant OSP; Wojciech Rozpara-sekretarz i skarbnikKomisja rewizyjna: Józef Lechwar, Tomasz Stasiowski, Władysław Żygłowicz
1969Zarząd: Antoni Frączek-prezes, Stanisław Kopeć-zca prezesa, Stafan Lejkowski-naczelnik, Jan Jurkowski-sekretarz, Czesław Stasiowski-skarbnik, Tadeusz Lejkowski-gospodarzKomisja rewizyjna: Stefan Nowak, Leon Stasiowski, Stanisław Grzebieniowski
1993Zarząd: Władysław Skibiński-prezes, Stefan Lejkowski-naczelnik, Czesław Stasiowski, Jan Lejkowski, Stanisław Grzebieniowski-kierowcaKomisja rewizyjna: Tadeusz Kopeć, Wiesław Lechwar, Jan Palar
2001Zarząd: Władysław Skibiński-Prezes, Wiesław Stasiowski-naczelnik, Tadeusz Stasiowski, Czesław Stasiowski, Jan Smalara, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Wiesław Lechwar, Tadeusz Kopeć, Jan Palar
2006Zarząd: Zbigniew Szczerba-prezes, Jan Liszka-wiceprezes, Wiesław Stasiowski-naczenik, Stanisław Rogaczewski-sekretarz, Szczepan Lejkowski, Tadeusz Stasiowski, Wincenty Skwarek, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Tadeusz Kopeć, Wiesław Lechwar, Józef Stec
2016Zarząd: Zbigniew Szczerba-prezes, Edward Perełka-wiceprezes, Marek Stasiowski-naczenik, Stanisław Rogaczewski-sekretarz, Kazimierz Szynal, Tadeusz Stasiowski, Jan LejkowskiKomisja rewizyjna: Wiesław Lechwar, Jan Kutyna, Edward Jachym
2021Zarząd: Aleksander Chwedeńczuk-prezes, Adam Wilisowski-wiceprezes, Tomasz Fijołek-naczenik, Tomasz Stasiowski-sekretarz, Tadeusz Stasiowski-skarbnik, Piotr Lejkowski-gospodarzKomisja rewizyjna: Jan Kutyna, Ewelina Mroczkowska, Wiesław Lechwar
BibliografiaCzesław Leosz, Straże Pożarne w Regionie Jasielskim, Tuchów 1996Czesław Leosz, OSP w Sowinie (w zarysie historycznym), Tuchów 2006„Strażak”, nr 18, 1956Józef Szaflik, Dzieje OSP, Warszawa 2001 (wyd. II)„Statut Związku OSP RP”, Warszawa 2004„Statut OSP w Sowinie”, Rzeszów 2005 "Wikipiedia", https://pl.wikipedia.org/wiki/Ochotnicza_Straż_Pożarna_w_Sowinie
Google Sites
Report abuse